Gdyby Jane Austen żyła dzisiaj, zapewne prowadziłaby błyskotliwego bloga, a jej cięte riposty zbierałyby setki tysięcy „lajków” na platformie X. Brytyjska pisarka była mistrzynią obserwacji, ironii i inteligentnego humoru, a mimo to przez większość życia pozostawała w cieniu. Pisała anonimowo, nieśmiało walcząc o swoje miejsce w świecie literatury, w którym kobieta miała być raczej drugoplanową bohaterką powieści aniżeli uznaną i cenioną autorką ponadczasowych dzieł.

„Jest prawdą powszechnie znaną, że samotnemu a bogatemu mężczyźnie brak do szczęścia tylko żony” – ten cytat z powieści „Duma i uprzedzenie” to jedno z najsłynniejszych zdań w historii literatury. Choć Jane Austen tworzyła swoje dzieła ponad 200 lat temu, wciąż pozostaje jedną z najchętniej czytanych autorek na świecie. Dlaczego opowieści brytyjskiej pisarki mają ponadczasowy charakter? Jak wyglądało życie kobiety, która stworzyła ikoniczne postacie, takie jak Elizabeth Bennet czy Pan Darcy? Czy w powieściach Jane Austen każdy odnajdzie ślady swoich osobistych doświadczeń?

Ikona literatury owiana tajemnicą

Dzieła Jane Austen zna niemal każdy, ale o samej pisarce wiemy zaskakująco niewiele. Nie prowadziła pamiętników, a jej bliscy – przede wszystkim siostra Cassandra – zniszczyli większość listów, które mogłoby ujawnić osobiste myśli i uczucia autorki. To, co po niej pozostało, to głównie literatura – sześć pełnych powieści oraz kilka niedokończonych utworów. Nie mamy nawet pewności, jak dokładnie wyglądała. Istniejące portrety, w tym ten wykonany przez jej siostrę, są niewyraźne i nie oddają w pełni rysów Jane Austen. Z opisów osób, które znały pisarkę, wyłania się obraz kobiety smukłej, o orzechowych oczach i zdrowej, jasnej cerze.

Jeśli chcesz poznać dzieła Jane Austen, sprawdź ofertę dostępnych książek na stronie https://skupszop.pl/autor/jane-austen i odkryj ponadczasowe powieści brytyjskiej pisarki, które wciąż zachwycają czytelników na całym świecie!

Wczesne lata i narodziny wyjątkowego talentu

Jane Austen przyszła na świat 16 grudnia 1775 roku w Steventon, niewielkiej angielskiej wiosce. Była siódmym z ośmiorga dzieci duchownego George’a Austena i jego żony Cassandry z domu Leigh. Rodzina Austenów była niezwykle zżyta ze sobą – dzieci wychowywały się w atmosferze wzajemnego wsparcia, otoczone książkami i miłością rodziców. Już jako nastolatka Jane zaczęła pisać – początkowo były to prześmiewcze satyry i krótkie opowiadania, które stanowiły formę zabawy, ale jednocześnie rozwijały jej unikalny styl. Gdy miała 15 lat, podjęła decyzję, że zostanie pisarką, co było niezwykle odważnym wyborem w czasach, gdy kobietom niechętnie przyznawano prawo do uprawiania literackiej twórczości.

Odważna kobieta w świecie społecznych konwenansów

Koniec XVIII i początek XIX wieku nie były łatwym okresem dla kobiet. Samodzielność była źle postrzegana, a przyszłość każdej młodej damy opierała się na korzystnym z punktu widzenia rodziców małżeństwie. Jane Austen nigdy jednak nie wyszła za mąż. Być może miała ku temu okazję – historycy wskazują na Toma Lefroya, który podobno był wielką miłością pisarki, jednak ich związek nie miał szansy przetrwać ze względu na różnice majątkowe. Życie Jane Austen upływało w dużej mierze na odwiedzinach krewnych, opiece nad dziećmi w rodzinie i prowadzeniu licznej korespondencji. Była zależna finansowo od braci i siostry. Mimo to udało jej się stworzyć fascynujące opowieści, w których to kobiety decydowały o sobie i wybierały własną drogę przez życie.

Pionierka powieści psychologicznej

Jane Austen była prawdziwą prekursorką w dziedzinie tworzenia niezwykłych portretów psychologicznych bohaterów. Dzieła brytyjskiej autorki nie tylko oferowały rozrywkę, ale też doskonale oddawały realia społeczne swojej epoki. W czasach, gdy powieść dopiero nabierała kształtu jako gatunek, Austen nadała jej niezwykłą głębię psychologiczną. Bohaterowie kolejnych opowieści – od Elizabeth Bennet po Anne Elliot – to postacie skomplikowane, pełne emocji i osobliwego spojrzenia na rzeczywistość. Warto również wspomnieć o unikalnym stylu pisarki – pełnym subtelnej ironii, błyskotliwego humoru i doskonałych dialogów. Choć powieści Jane Austen przedstawiają świat wystawnych balów, społecznych konwenansów i małżeńskich mariaży, ich tematyka pozostaje uniwersalna i ponadczasowa. Kto z nas bowiem nie zna uczucia nieodwzajemnionej miłości, konfliktu między sercem a rozumem, czy społecznej presji?

Dzieła, które przetrwały wieki i należą do klasyki literatury pięknej

Jane Austen zdążyła wydać zaledwie sześć powieści, ale każda z nich stała się arcydziełem:

• „Duma i uprzedzenie” – najbardziej znana powieść Austen, której bohaterka, Elizabeth Bennet, do dziś pozostaje wzorem niezależności i inteligencji.

• „Rozważna i romantyczna” – historia sióstr Dashwood, które muszą poradzić sobie z przeciwnościami losu.

• „Emma” – powieść o młodej kobiecie, której życiową misją jest swatanie innych ludzi.

• „Mansfield Park” – książka ukazująca moralne dylematy i różnice społeczne.

• „Opactwo Northanger” – subtelna parodia gotyckich powieści grozy.

• „Perswazje” – ostatnia i najbardziej dojrzała powieść Austen, opowiadająca o drugiej szansie na miłość.

Jane Austen napisała również inne teksty, w tym niedokończoną powieść „Sanditon”, której potencjału nigdy nie było dane jej w pełni rozwinąć.

Dziedzictwo Jane Austen

Jane Austen zmarła 18 lipca 1817 roku w wieku 42 lat. Przyczyna jej śmierci do dziś pozostaje owiana tajemnicą – mogła być to choroba Addisona, chłoniak, a nawet… zatrucie arszenikiem. Za życia nie zdobyła wielkiej sławy – powieści brytyjskiej pisarki wydawane były anonimowo, a na pierwszych egzemplarzach widniało jedynie lakoniczne: „By a Lady” („Pióra pewnej damy”). Dopiero po śmierci autorki zaczęto doceniać jej niezwykły kunszt literacki. Współcześnie uważana jest za jedną z najważniejszych pisarek literatury pięknej w historii.